пиротехникалық құралдар

(Пиротехнические средства)

әр түрлі әсерлерді алу мақсатында (жарқыратқыш, өртегіш, дабылдық және т.б.) пиротехникалық бұйымдарды жарақтауға арналған механикалық қоспалар. Жанғыш заттар мен тотықтың қосындысы П.қ. қоспаларының негізі болып келеді. Әдетте, тотықтың орнына нитраттарды (тұздарды, азот қышқылдарын) және перхлораттарды (тұздарды, хлор қышқылдарын), темір-лердің асқын тотығы мен тотықтарды қолдануға болады. Темір, алюминий, магний және олардың қорытпалары, фосфорлар, көміртектер (қара күйе, ағаш көмірі), күкірттер, органикалық заттар (бензол, толуол, бензин, мұнай, парафин және т.б.) жанғыш заттардың құрауыштары болып келеді. Бұдан басқа, П.қ-ға әр түрлі қоспаларды, тұздарды, жалынды бояғыштарды, түрлі дабылдық түтіндер жасауға арналған бояғыштарды, П.қ-ға қажет механикалық қасиет беретін байланыстырушы қоспаларды, қоспаларды дайындау мен сақтаудың қауіпсіздігін қамтамасыз етуші флегматизаторлар мен стабилизаторларды қосады. Пиротехникалық әсер компоненттердің ұсақталу деңгейі мен мұқият араласуына, олардың тазалығына, П.қ-дың тығыздық деңгейіне, сондай-ақ бұйымдардың конструкциясына байланысты болып келеді. Әскери істердегі қолданылатын негізгі П.қ-ға жарық бергіш, фотоқұрам, жарқырағыш, өртегіш және түтінді құралдар жатады. Сондай-ақ П.қ. жалған нысаналарды жасау үшін және инфрақызыл жүйелерге (ракетаны бағыттау бастарына, қашықтық өлшегіштерге) снарядтардың жарылыстар мен зеңбірек атыстарын елестету үшін әскери жаттығуларда қолданылады. Сонымен қатар пиротехникалық бұйымдар (питопатрондар, тұтандырғыштар, баяулатқыштар, сақтағыштар, күшейткіштер, қашықтық шығырлар, қысымның оқ-дәрілік аккумуляторлары, пироқұлыптар, пироитергіштер және т. б.) әскери техникада кеңінен қолданылады.